True Cost Accounting in de koffiesector

De prijs van de koffie die je drinkt is te laag. Hij wordt namelijk vooral bepaald door grote marktpartijen. Zij hebben zo veel macht en dus invloed op de prijs, dat kleinere koffieboeren nauwelijks rondkomen. Terwijl het juist die boeren zijn die aan de basis staan van onze lungo, espresso of cappuccino. In 2018 richtte MVO Nederland het Futureproof Coffee Collective op, het enige netwerk van koffieproducenten, -importeurs, -branders en retailers dat sámen strijdt voor de toekomst van koffie. Dit collectief ontwikkelde een tool om de verborgen kosten van koffie te berekenen.

De echte prijs is de kostprijs voor de producent inclusief de kosten van de negatieve impact op mens en natuur. Denk hierbij ook aan een leefbaar inkomen voor de boeren, maar ook de impact op bodem en biodiversiteit. Alleen door een echte prijs te betalen krijgen alle partijen in de keten eerlijk betaald én heeft de boer ruimte voor investeren in verduurzaming. Om die prijs te berekenen gebruikte het Futureproof Coffee Collective de rekenmethode True Cost Accounting, waarmee aan verborgen kosten een prijs is te hangen. Er was echter nog geen gebruiksvriendelijke tool waarmee je dit voor een product als koffie kunt berekenen.

Bereken de echte prijs

Samen met de Nederlandse koffiebedrijven uit het netwerk en lokale producenten besloten we een eigen tool te ontwikkelen. Daarvoor bepaalden we allereerst de behoeften van de koffiebedrijven en -boeren. We ondernamen een veldreis naar Colombia om te zien wat er nodig is bij boeren. En betrokken externe consultants en de koffiebedrijven in het netwerk om input te geven. Expertpartner Soil & More Impacts bracht daarnaast agronomische kennis en expertise over biodiversiteit, watervervuiling en klimaatimpact in. Stap voor stap kwamen we zo tot een rekentool die werkte. Dankzij nauwe samenwerking met het Impact Institute is er nu een gebruiksvriendelijke versie, te gebruiken door de partners uit het Futureproof Coffee Collective.

In 2022 testten de partners van het Futureproof Coffee Collective de tool.

En hoe nu verder?

Na de pilot keek het netwerk ook naar de mogelijkheden voor uitbreiding naar andere producten en landen. Op dit moment zijn de beschikbare tools en methoden echter nog onvoldoende ontwikkeld en te complex om op grote schaal in te zetten. Totdat deze tools verder ontwikkeld zijn, blijven de bedrijven uit het netwerk zich committeren aan initiatieven om de verborgen kosten (negatieve impact) van koffieproductie te verlagen en inkomsten voor boeren te verhogen. Het project Futureproof Coffee Uganda is een voorbeeld.

De ervaringen van alle partners die betrokken waren bij het True Cost Accounting en True Pricing-project gebruiken we in het nieuwe Foodcost-project en de meerjarige publiek-private samenwerking (PPS) tussen Stichting Bionext, sociale onderneming True Price en Wageningen Economic Research, onderdeel van Wageningen University Research.