Nelis company: hoe een Haags straatschoffie het schopte tot sociaal ‘onderzemer’

Glazenwassers: een vakgebied waar een wereld aan vooroordelen aan hangt. Of het nu gaat over hun schimmige, criminele deals of over ‘kopje koffie, glazenwasser?’ – het is niet per se een sector waarin je verwacht dat een inspirerende sociaal ondernemer de boel komt opschudden. Toch is dat wel het geval. Vanuit Den Haag maakt Ian Smeyers met zijn sociale onderneming Nelis Company glazen (a)sociaal schoon. We spreken hem over hoe hij dat voor elkaar heeft gekregen. En hij geeft je onmisbare tips voor jouw sociale onderneming.

Laten we beginnen bij het begin. Want wat doet Nelis Company eigenlijk? Nelis biedt bedrijven vandaag de dag facilitaire diensten op maat. Van glazenwassers tot schoonmakers en huismeesters. Ian leidt een bevlogen team van vakidioten en jongeren met ongekend talent – de term die Nelis gebruikt voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Nelis leidt talent vakkundig op, biedt ze een baan en fikst dat wat nodig is voor ze op de arbeidsmarkt en in het leven. Nelis’ missie: Nederland elke dag een stukje schoner en mooier maken.

Het succes van Nelis Company begon ooit bij het enthousiasme van oprichter Ian: “Ik groeide op in de Schilderswijk in Den Haag. We hadden het thuis niet breed, mijn ouders gingen vroeg uit elkaar en de buurt zat vol criminaliteit en drugsgebruik. Ik heb de ene na de andere jongen zien afglijden – ondertussen groeide ik op met opa Nelis, de operazingende glazenwasser, maar vooral een bevlogen vakman. Altijd was ‘ie bezig, wat ervoor zorgde dat ik mijn eerste stappen letterlijk onderaan die ladder heb gezet. Ook daarna weet ik niet anders dan dat ik elke schoolvakantie ramen stond te zemen om het thuis financieel rond te krijgen.”

Ongekend talent zeemt

Ian vertelt dat hij gedreven was door wat hij om zich heen zag: “Ik wilde niet zo eindigen als anderen uit de buurt. In vergelijking met hen was ik altijd al net wat braver. Ik zag in dat ik iets nodig had om voor te leven en nam op mijn twintigste het bedrijf van mijn opa Nelis over. Ik had meteen de drive om het groter te maken, zinvoller én meer onderscheidend. Om dat voor elkaar te krijgen kwam ik uit bij dat wat het dichtst bij mezelf lag: kansen bieden aan zoals we ze bij Nelis inmiddels noemen: ongekend talent. Het is bovendien dezelfde wijze als mijn opa deed. Het is ons DNA: De Nelis Aanpak.”

“Kijk, glazenwassen is van nature natuurlijk een beetje een cowboyberoep”, zegt Ian. “Grote mannen met een pak geld in hun zak die hoge gebouwen beklommen. En hoewel ik dat gaaf vond zag ik veel kansen om het anders te doen. Dus niet alleen maar jongens aannemen uit de branche. Nee, we bieden gasten die het moeilijk hebben in het leven een kans om daaruit te komen. We leren ze het vak en geven ze stap voor stap de erkenning en het zelfvertrouwen dat ze nodig hebben.”

Volgens Ian is glazenwassen vooral een prachtig vak: “Ik houd van de vluchtigheid – elke dag ben je in een andere straat en buurt. Je komt op hoogte en kijkt kort mee met hoe iemand woont en werkt. Je krijgt hier een bak koffie en daar een broodje, heel sociaal allemaal. En het is fysiek werk. Vooral vroeger moest je echt leren omgaan met zware ladders en kunnen balanceren op smalle randjes. Vandaag de dag zijn er meer regels, maar is het nog steeds een ambacht. Een dag glazenwassen geeft je zo op meerdere vlakken voldoening. En het allermooiste: onze mensen krijgen weer een doel om voor te leven. Het past kortom heel goed bij elkaar.”

Gedoe aan je hoofd is gedoe op je werk

Stap voor stap breidde Ian zijn team uit met nog meer mensen. Al snel kreeg ‘ie het idee goud in handen te hebben: “Ik zocht jongens die niet blij waren met hun baan bij slagers en postkamers. Ik bezocht wervingsdagen en vroeg mensen of ze een vak wilden leren. Wij bekostigen de volledige opleiding voor ze vanuit de stichting, die ik in 2011 naast het bedrijf opzette. Nieuwe talenten krijgen door ons toekomstperspectief: een opleiding en werk waar ze trots op kunnen zijn. Daarnaast fiksen we met onze stichting wat er nodig is: van hulp op het gebied van wonen, persoonlijke ontwikkeling, budgetcoaching, justitiële vraagstukken, verslaving tot sport. Gedoe aan je hoofd is namelijk gedoe op werk. Bij ons kunnen ze weer met alle focus gaan shinen op de arbeidsmarkt en in het leven. Dat zorgt elke dag weer voor blije talenten en Nelis-partners.”

Witwassers op de trui

Ian vervolgt: “Onze stijl en manier van aanpakken zorgde er in 2011 – toen we onze stichting oprichtten –  voor dat we bij fondsen investeringshulp kregen voor marketing. Later hebben we dat ook nog eens via crowdfunding gedaan. Zoals je nu ziet in al onze uitingen is dat enorm belangrijk voor Nelis – we hebben een rauwe schrijf- en huisstijl en ontwikkelden zelfs een eigen kledinglijn met teksten als ‘Witwasser’ op een trui voor glazenwassers. Artiesten dragen die, wat ons weer helpt om mensen te werven. We creëren zo een merk wat ervoor zorgt dat jonge mensen bij ons willen werken. Inmiddels hebben we met Carhartt een partner van naam die ons voorziet van de nodige werkkleding. Een groter compliment kunnen we niet krijgen, toch?”

Niet gamen maar zemen

Nelis Company heeft inmiddels 35 mensen werken door het hele land. Inmiddels biedt het bedrijf ook schoonmakers, gevelreinigers, klussers en huismeesters bijvoorbeeld. Daarmee is de sociale onderneming ook een echte dienstverlener geworden. “En hoewel ik ook gewoon geld wil verdienen gaat zeventig procent van onze winst naar het maatschappelijke doel. Daarmee maken we impact en zijn we uniek ten opzichte van veel andere ondernemers die alleen roepen dat ze sociale impact maken. Maar als je doorvraagt is de impact vaak heel beperkt of is er geen zicht op de governance. Voor ons is zemen een manier om impact te maken. Niet gamen, maar zemen.”

Ook sociaal ondernemen gaat uiteraard niet volledig over rozen. En dus loopt Ian tegen de nodige uitdagingen aan. “Naarmate Nelis groter werd ging ik drijven op die golf van erkenning en succes. Maar ik was zo veel weg van huis dat dat succes een lege huls werd. Uiteindelijk gaat het om je gezin. Aan de stress en fysieke druk ben ik bijna onderdoor gegaan. Gelukkig nam ik net op tijd Frederiek Verwest aan – zij zette het sociaal ondernemen weer centraal bij me en nam dat waar ik minder goed in ben en wat ik minder leuk vind over: het management. Inmiddels is ze ons morele kompas én partner in het bedrijf. Begin dit jaar hebben we ook een operationeel manager, waardoor Frederik en ik ons nog meer kunnen richten op impact en opschalen.”

Sociaal ondernemen de norm

Uiteraard wil Nelis Company volop blijven groeien door nóg meer ongekend talent kansen te bieden. Maar ook Ian merkt dat hij dat niet alleen kan. Zo ziet hij nog wel kansen in de politiek, die volgens hem te weinig gericht is op ondersteuning van pioniers in het mkb. Terwijl daar juist de innovatie zit: “De overheid biedt allerlei subsidies, fondsen, potjes en loketten om ondernemers te helpen. Dat is hartstikke mooi, alleen zijn die voor kleine ondernemers niet altijd goed bereikbaar. Laat staan dat er geld is om iemand in te huren. Dat is zonde, want om de wereld beter te maken moet juist iedereen meedoen.”

Smeyers vervolgt: “Als we sociaal ondernemen groter willen maken moeten we de norm verbeteren. De komende jaren wil ik daarom investeren in advies en hulp aan de grotere organisaties. Nelis is onlangs onderdeel geworden van een grotere facilitaire organisatie, waardoor we meer mogelijkheden krijgen om een deel van de diensten socialer te kunnen leveren en bij te dragen aan een schonere, groenere inkoopketen. Van beveiliging tot schoonmaak – wij helpen grotere organisaties graag om dit kwalitatief, betrouwbaar, maar vooral ook socialer in te vullen.”

Tips voor andere sociaal ondernemers

Tot slot vragen we Ian nog naar wat hij andere sociaal ondernemers zou willen meegeven vanuit dat wat hij heeft geleerd en komt al snel met drie tips:

1. “Blijf dicht bij jezelf: waarom doe je wat je doet? Gebruik dat in de verhalen die je maakt. Heb je op jonge leeftijd een ouder verloren? Maak een missie, product of dienst die weeskinderen of alleenstaande moeders helpt. Kies voor iets wat goed voelt en dichtbij je staat.

2. Focus op een goede businesscase voor je bedrijf voordat je met het sociale stuk begint. Sociaal ondernemerschap wordt de norm.

3. Wees voorzichtig met je tijd. Ga niet zomaar overal in praatgroepjes, maar probeer te focussen op je business. Je kun tijd verliezen in wat anderen van je willen. Ik heb veel sociaal ondernemers gezien die mooie plannen hebben maar die zakelijke kant volledig verwaarlozen. Dat werkt gewoon niet.”

Meer informatie over Nelis Company is te vinden op www.neliscompany.nl.