Laatst geüpdatet: zaterdag 13 januari 2024
Het jaar 2023 was het warmste ooit gemeten. De top vijf warmste jaren in Nederland bestaat verder uit 2020, 2014, 2018 en 2022. Niet eerder werd zo duidelijk dat de aarde opwarmt. Dat dat door het verbranden van CO2 komt mag bekend zijn. Maar wist je dat er een nog veel grotere boosdoener is? En dat dat om een gas gaat dat we gebruiken om het juist mínder warm te krijgen? We spreken met Arthur van der Lee, projectmanager bij Dutch Climate Systems (DCS), dat vanuit Nieuwleusen werkt aan een oplossing die zo maar revolutionair kan zijn.
Dag Arthur, laat ik beginnen bij het begin: Dutch Climate Systems, waar komt het vandaan en hoe ben jij hierbij betrokken geraakt?
“Dutch Climate Systems is vijftien jaar geleden opgericht door Ton Letwory, die het bedrijf tot op de dag van vandaag leidt. Ik werkte toen al voor Ton. Hij liep een baanbrekende airconditioningtechnologie tegen het lijf en besloot te investeren. Omdat ik de potentie ook zag heb ik Ton geholpen. Stap voor stap ontwikkelden we de technologie en zochten naar financiering. En net zoals het starten van elke onderneming was dat niet altijd makkelijk. Maar omdat we een rotsvast vertrouwen hebben in ons product én het echt zin heeft om deze op de markt te zetten hebben we doorgezet.”
Voor de lezers die nu denken: maar waar gaat dit nu precies over? Airco’s die de wereld kunnen veranderen, hoe zit dat?
“Allereerst is het goed te weten dat de nummer één oorzaak van klimaatverandering ons gebruik van airconditioning is. Dat komt enerzijds doordat de apparaten gezamenlijk tien procent van het wereldwijde energieverbruik veroorzaken. Daarnaast bevatten alle airco’s f-gassen. Als deze lekken dragen ze honderden tot duizenden keren sterker bij het aan broeikaseffect dan CO2. En dat doen ze eigenlijk altijd. Tijdens de productie, de aansluiting, het gebruik én afdanking. Zelfs in een gereguleerd land als Nederland. Er zijn studies die aantonen dat we klimaatverandering zelfs met een halve graad kunnen beperken als de atmosfeer deze superbroeikasgassen bespaard blijft.”
Ik sta met mijn oren te klapperen, Arthur. Hoe kan het dat niemand dit weet?
“Het is niet dat niemand het weet. Het dringt alleen onvoldoende door tot het grote publiek. Sommige mensen kennen het boek Drawdown wel. Auteur Paul Hawken noemt daarin het niet meer gebruiken van superbroeikasgassen uit airco’s als nummer één oplossing tegen klimaatverandering. En hoewel de meeste fabrikanten bij hoog en laag beweren dat het risico op lekkage nihil is, is dat niet zo. Daar komt nog eens bij: naarmate meer mensen airco’s aanschaffen, zie je ook steeds meer installateurs die de regels aan hun laars lappen. Met alle uitstoot van dien.”
"De nummer één oorzaak van klimaatverandering is ons gebruik van airconditioning. "
Arthur van der Lee, Dutch Climate Systems
Over die aircomarkt gesproken. Kun je schetsen hoe die eruit ziet?
“Volgens de meest recente cijfers hangen er wereldwijd zo’n 1,6 miljard airco’s. Naar verwachting zijn dat er in 2050 al 5,6 miljard. Kortom: een mega-explosie. Nederland is historisch gezien nooit echt een aircoland geweest. En als we ze al installeerden was dat nauwelijks bij particulieren. Tegenwoordig kopen die particulieren echter samen al jaarlijks 300.000 airco’s. Ik voorzie dat dit alleen maar meer wordt en Nederland binnen no-time vol hangt met miljoenen airco’s. Dat moeten we niet willen, omdat we het met al de airco’s in feite alleen maar nóg warmer maken. Het is een zichzelf vergrotende markt.”
De airco van Dutch Climate Systems stoot geen f-gassen uit. Hoe zit dat precies?
“Ik durf te stellen dat we beschikken over een bijzondere techniek die we hebben verwerkt in de ICECUBE. Deze airco bevat geen superbroeikasgassen én verbruikt tachtig procent minder energie. Dit kan omdat we koelen door water te verdampen. Om te voorkomen dat het daardoor vochtig wordt, brengen we het vocht naar buiten. Dauwpuntkoeling zorgt ervoor dat we de laagst mogelijke temperatuur halen die door verdamping mogelijk is. Het gevolg? De ICECUBE koelt krachtiger naarmate het heter wordt. Dus bij 30 graden koelt hij op 20, maar als het 38 graden is, koelt ‘ie tot 21 of 22. De ICECUBE biedt zo de perfecte bescherming tegen hittegolven.”
De tekst gaat door onder de afbeelding.
Het klinkt voor mij alsof deze airco dé oplossing is tegen klimaatopwarming maar ook perfect past in een mitigatieplan. Hoe ver zijn jullie nu?
“Op dit moment zijn er tegen de honderd units geplaatst, onder meer in een basisschool en in een hotel van een grote internationale keten. De resultaten zijn daar ongelofelijk goed. Zo koelt de hotelkamer op 21 graden als het buiten 31 graden is. En dat tegen slechts 17 watt energieverbruik. Uiteraard willen we meer van dit soort resultaten. Daarvoor moeten en willen we sneller groeien. Het is onze missie om de markt te veranderen voordat de wereld volhangt met airco’s die de opwarming alleen maar verder stimuleren. Want eerlijk: isolatie en zonwering alleen gaan ons niet redden.”
Hoe bereikbaar is de ICECUBE nu voor bedrijven?
“Hoewel we nog niet zo voordelig zijn als de massaal aangeschafte split-units van andere leveranciers ben ik ervan overtuigd dat je de ICECUBE op basis van de investering echt niet hoeft te laten. Bovendien kun je met onze airco niet alleen koelen, maar ook ventileren. En dat in hetzelfde apparaat. Ons model is bovendien goed schaalbaar. Dus mocht je als hotel bijvoorbeeld decentraal willen koelen, dan kan dat. Onze plafondunit is eenvoudig te installeren in vrijwel elke ruimte.”
En het materiaal van de airco dan? Dat belast de aarde toch ook?
“Daar hebben we ook aan gedacht. Het grootste deel van de ICECUBE is gemaakt van gerecycled plastic. Het enige wat we inkopen zijn de kleine onderdeeltjes zoals een motortje. Maar daarbij zeg ik ook: hoe meer body onze organisatie heeft, hoe meer middelen we hebben om het hele apparaat van gerecycled materiaal te maken.”
"Ik vind dat energiebesparing bovenaan onze prioriteiten moet staan."
Arthur van der Lee, Dutch Climate Systems
En hoe zit het met bestaande airco’s? Moeten die allemaal vervangen worden?
“Dat denk ik wel ja. Hoe langer we doorgaan met vervuilen, hoe meer pijn het gaat doen. Ik ben wel bang dat we nog iets meer pijn moeten gaan voelen om de transitie echt mogelijk te maken.”
Ik kan me voorstellen dat je enorm gemotiveerd bent om dit voor elkaar te krijgen. Wat drijft jou?
“Kijk, we hebben altijd met gebrekkige middelen moeten werken. We moeten continu bij financiële partijen bewijzen hoe goed ons product is. Maar omdat ik zie hoe belangrijk het is en hoe je met relatief zo weinig geld zo veel impact kunt maken ben ik bereid dat te doen. Het is nu vooral een grote zoektocht naar meer body, meer financiële middelen. Daarbij willen we wel echt eigen baas blijven. Het is ons aller belang dat we groter worden en doorgaan op onze lijn. We hebben hier vijftien jaar lang ons hebben en houden in gestopt. Dat geven we niet zo maar op, maar die hulp is wel echt nodig om de wereld te redden.”
We lichten jouw bedrijf uit op het thema groene energie. Hoe kijk jij naar de voortgang op dit thema in Nederland? Gaat het snel genoeg?
“Ik vind allereerst dat energiebesparing bovenaan onze prioriteiten moet staan. De reden dat zo veel partijen kerncentrales willen is vooral dat ze niet willen minderen en geld willen verdienen. Ik geloof erin dat de mens echt wel kan veranderen zolang de overheid maar de goede kaders stelt. Kijk alleen maar naar de energieprijzen tijdens de Oekraïne-oorlog – toen konden we ons gedrag ineens wél veranderen. Daarnaast denk ik dat we kunnen versnellen door CO2-uitstoot te beprijzen, waardoor de vervuiler moet betalen. We gaan de transitie op dit vlak ook echt wel redden. De vraag is alleen: hoeveel wat zijn we bereid hiervoor op te offeren?”
En jullie toekomst? Hoe gaan jullie bijdragen aan een hogere score op groene energie?
“Ons eerste doel is deze techniek echt op de kaart zetten. Als we dan wat groter zijn willen we samen met andere producenten meer massa maken. De meeste grote aircoleveranciers hebben hun fabrieken ingericht op de techniek met f-gassen. En ja, ze zetten steeds nieuwe koudemiddelen in die zogenaamd minder schadelijk zijn, maar dat pakt de kern van het probleem niet aan. Wij willen daaraan bijdragen en roepen dan ook iedereen die wil helpen op tot samenwerking. We doen het niet voor onszelf, maar voor die betere wereld.”
De vraag is natuurlijk wel met welk verhaal je klanten overhaalt. Niet iedereen zal zo intrinsiek gemotiveerd zijn denk ik?
“In de kern is ons verhaal natuurlijk ook financieel. Je brengt je energieverbruik met tachtig procent omlaag. Als je dan met die prijs-kwaliteitverhouding ook nog eens een duurzame oplossing is, zou de ICECUBE een no-brainer moeten zijn.”
Hoe kan de politiek helpen?
“In algemene zin zou ik de politiek willen oproepen om versneld te kijken naar het verbieden van airco’s met f-gassen. Ik weet dat Europa ermee bezig is, maar in Nederland spelen airco’s nog een te kleine rol om wetgeving op te maken. Ik wil zelf niet al te veel bezig zijn met wetten en politiek, dus wat dat betreft is het fijn dat we partner zijn van MVO Nederland en zo aansluiten bij tweeduizend andere bedrijven die een duurzame economie voor elkaar willen krijgen.”
Goed om te horen. Over dat partnerschap: waarom zijn jullie aangesloten?
“Het past bij de ontwikkeling van ons bedrijf op dit moment: we willen meer naar buiten treden. Het netwerk van MVO Nederland sluit qua leden en doelstellingen echt goed aan. We zijn nog maar kort lid, dus ik hoop dat we nog veel aan elkaar kunnen gaan hebben.”
Wat zijn de belangrijkste tips die je andere bedrijven wilt geven?
“In algemene zin: als je echt iets wilt is de enige houding die je kunt aannemen die van keihard doorzetten. Volle focus op ontwikkeling en innovatie. Hoe hard je ook faalt, als je gelooft in wat je te bieden hebt moet je doorzetten. Mijn directeur Ton Letwory is wat dat betreft een echte inspirator.”
Tot slot, wil je onze partners nog tot iets oproepen?
“Zeker. Spread the word en doe mee. Ook in je eigen gebouw. Wij hebben de oplossing.”
Meer informatie op Dutch Climate Systems vind je op de website.
Dit interview is onderdeel van een serie rondom de lancering van de Nieuwe Economie Index 2024 (NEx), het jaarlijkse onderzoek van MVO Nederland dat in een cijfer aangeeft hoe duurzaam de Nederlandse economie is. Op zes van de zeven thema’s van deze index spraken we een inspirerende partner uit ons netwerk. Hoe zijn ze zo ver gekomen en wat kunnen anderen daarvan leren?
Een half jaar Ankie van Wersch bij MVO Nederland: 3 vragen
We zijn een half jaar verder en het jaar 2025 staat voor de deur. Een belangrijk jaar voor de duurzame economie én voor MVO Nederland.
Een belangrijke stap in het toekomstbestendig maken van jouw bedrijf is je aansluiten bij MVO Nederland. Ben je werkzaam bij mkb of grootbedrijf? En wil je samen met andere bedrijven werken aan de nieuwe economie? Word dan partner.