Groene groei kan alleen met grote keuzes

Een stap hoger dan migratie ligt namelijk eerst een veel belangrijkere vraag: wat voor economie ziet het kabinet eigenlijk voor Nederland voor zich? Een lineaire met bakken vol afval of een circulaire waarin we grondstoffen blijven hergebruiken? En hoe ziet ons land er over laten we zeggen twintig jaar uit? Nog meer distributiecentra van Chinese ketens of juist vol natuurlijke landbouw? Belast het kabinet dan nog steeds arbeid veel zwaarder dan grondstoffen? Dat zijn de grote vragen die bij VVD, NSC, PVV en BBB bovenaan de prioriteitenlijst moeten staan.

Circulaire economie is arbeidsintensief

Buiten kijf staat wat ons betreft dat juist voldoende arbeidskrachten essentieel zijn voor een circulaire economie. Met andere woorden: groene groei is niet mogelijk zonder praktisch geschoolde arbeidsmigranten. Een circulaire economie is enorm arbeidsintensief. En vele duurzame bedrijven kampen nu al met een tekort aan mensen, laat staan dat ze kunnen opschalen. En dat terwijl ze wel een kansrijke propositie hebben die ook nog eens bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Dan kun je wel zeggen dat robots geen rugpijn krijgen, maar die robots kosten ook geld en zijn voor vele sectoren nog onvoldoende ver ontwikkeld.

Het gevolg zie ik dagelijks om me heen. Ducky Dons produceert gerecycled dons maar kan niet groeien zonder personeel. Meubelmaker Vepa heeft een circulair centrum opgezet maar het ontbreekt aan vakmensen om stoelen daadwerkelijk in elkaar zetten. En we kennen volop boeren die hard werken aan het produceren van gezonde, natuurlijke en gifvrije producten. Die zijn echt nog niet altijd goed te plukken met robots.

Het moge duidelijk zijn: arbeidsmigratie biedt juist kansen voor een duurzame economie. Het zou getuigen van visie als het kabinet de focus verlegt van het onderscheid tussen hoog- en laagproductieve mensen naar wie er nodig zijn voor een economie die klaar is voor de toekomst.

Kiezen

En dat kan. Door nu scherp te kiezen voor sectoren die groene groei stimuleren. Door te kiezen voor bedrijven die intrinsiek gemotiveerd zijn goed voor natuur en maatschappij te zorgen. Door te kiezen voor natuurlijke boeren, circulaire maakbedrijven en ondernemers die goed omgaan met mensen. Arbeidsmigratie is daarvoor onontbeerlijk. Oftewel, kappen met het beantwoorden van kleine vragen en aan de slag met de grotere. Alleen zo komen we tot een economie die groen groeit en niet grijs doorkachelt.