Drie vliegen in één klap
De Nederlandse ondernemer Rogier Buker komt al zijn hele werkende leven regelmatig in Oeganda. Het land ligt hem na aan het hart, maar hij heeft het ook zien veranderen. “In Noord-Oeganda staat eigenlijk geen boom meer overeind en de verwachting is dat als we zo doorgaan de ontbossing in 2030 of 2040 totaal is,” stelt hij. Daarom heeft hij het bedrijf The Green Elephant opgericht: om de ontbossing tegen te gaan en drie vliegen in één klap te slaan.
Houtvuur
“Het probleem is dat 90% van de Oegandese bevolking op hout kookt en er ook nog eens zo’n 2,5 miljoen vluchtelingen in het land aanwezig zijn, die ook op hout koken. Samen koken ze er dagelijks ongeveer 50.000 kilo doorheen. Dat is een hele berg hout,” vertelt Rogier. “Er ontstaat wrijving tussen de bevolking en de vluchtelingen om het hout, maar het is ook nog eens onverantwoord om op hout te koken. De rook zorgt voor gezondheidsproblemen en je houdt geen bos meer over.”
Briketten van olifantengras
Helaas is er geen betaalbaar alternatief is. “Daar zorgen wij nu voor,” legt Rogier uit. “Wij zijn begonnen met het maken van briketten van olifantengras. Dit gras neemt tijdens de groei meer CO2 op dan het bij de verbranding vrijgeeft. Het is dus een CO2 neutrale kookoplossing. Bovendien hoeft er geen boom voor gekapt te worden en dus kan je de ontbossing een halt toeroepen,” vertelt hij.
Koken met de briketten is zes tot zeven keer efficiënter dan koken op houtvuur. Het enige is dat je er een iets ander stoofje voor nodig hebt, omdat het een iets andere manier van koken is. “Er moet dus een cultuuromslag komen en dan gaat langzamer dan wij gedacht hadden,” geeft Rogier toe. “We beginnen bij ziekenhuizen, kostscholen en het midden- en kleinbedrijf. Zij zijn de eersten, die de stap wel willen en kunnen maken. De consumentenmarkt is veel moeilijker te bewerken, maar die komt uiteraard ook aan de beurt. We hopen op een sneeuwbaleffect als mensen er bekend mee raken en erover praten.”
Veevoer
Het tweede probleem dat The Green Elephant met het olifantengras wil tackelen, is het tekort aan goed veevoer voor de koeien. “Als ze die koeien kopen, vaak in het buitenland, geven ze dertig liter melk per dag. Maar omdat er hier een chronisch tekort is aan kwalitatief veevoer, zit dat binnen een jaar op twaalf of dertien liter. Hierdoor dalen de inkomsten.”
The Green Elephant is nu bezig om een plantage van 80 hectare olifantengras op te zetten. Het blad wordt verwerkt tot veevoer, de stengels tot briketten. “We proberen samen te werken met verschillende platforms om de informatie over het voer bij de boeren te krijgen en de voordelen uit te leggen. Dat is een proces. We zijn aan het pionieren: het is echt allemaal helemaal nieuw.”
Eiwitten voor mensen
De derde slag, die The Green Elephant probeert te slaan, is het winnen van eiwitten uit olifantengras voor menselijke consumptie. “Dertig procent van de bevolking is ondervoed en als ze dat niet zijn, zitten ze vaak op het randje. Dat heeft te maken met het feit dat ze heel eenzijdig eten,” legt Rogier uit. “Wij zijn nu op grote schaal proeven aan het doen en hopen eind volgend jaar in staat te zijn om proteïne uit het gras te halen. Dan kunnen we dat hopelijk in 2020 aan de man brengen. Bijvoorbeeld in de vorm van poeder, die ze dan door het beslag van hun pannenkoekjes kunnen doen.”
The Green Elephant is continu bezig met innovatie en het implementeren van nieuwigheden. “Awareness kost tijd,” zegt Rogier. “Hopelijk hebben we hier straks een blueprint liggen, die we in heel Oost-Afrika kunnen uitrollen. Als we dit op grote schaal kunnen toepassen, kan het een echte gamechanger zijn.” Rogier hoopt dan ook dat er andere bedrijven zullen opstaan om te helpen deze droom waar te maken. “Niet alleen voor Oeganda, maar ook voor de buurlanden.”
The Green Elephant werkt samen met MVO Nederland aan het vergroten van de markt voor duurzame eiwitten. Meer weten? Neem contact op met Frans Tilstra.