Circular Cotton Cascade

Bij het proces van katoenteelt tot eindproduct zijn veel verschillende spelers betrokken. Dit maakt de katoenketen erg complex en komt transparantie niet ten goede. Bovendien wordt veel water, energie en land gebruikt om katoen te verbouwen en ontstaat er veel afval en vervuiling bij de productie en consumptie van katoenen producten. Tijd voor een circulaire katoenketen op basis van regeneratieve katoen en optimale ketensamenwerking, iets waar MVO Nederland zich met het project Circular Cotton Cascade zich de afgelopen twee jaar voor inzette.

Het project Circular Cotton Cascade (CCC) strijdt voor de ontwikkeling van een circulaire katoenketen, waarbij katoen meerdere keren wordt hergebruikt en uiteindelijk weer als grondstof wordt ’teruggegeven’ aan de natuur. Het achterliggende doel van het project? De textielsector laten zien hoe belangrijk samenwerking in de keten is voor het maken van duurzame producten en dat katoen op een regeneratieve manier kan worden geteeld: goed voor de kleinschalige en inheemse boeren in India en goed voor het milieu.

Deze bedrijven deden mee

Het project is een samenwerking tussen verschillende partners uit Nederland en India, waaronder katoenboeren, textielproducenten, kledingfabrikanten, afvalverwerkers en onderzoekers. De Nederlandse partners zijn Avans Hogeschool, die het project leidt en onderzoekt; GVK Society, die de Indiase katoenboeren verbindt met de Europese markt; Havep, die duurzame werkkleding maakt; Yassasree B.V. die kleding produceert in India, CWS, die handdoekrollen produceert; i-did, die textielafval vervezelt; Sympany, die textiel inzamelt; Upset, die textiel recyclet; en bAwear, die de transparantie en impact van textiel op het milieu bevordert. MVO Nederland fungeerde als stem van het duurzame bedrijfsleven en betrok haar partners intensief bij de katoencascade.

Het project focuste zich op vier grote vraagstukken:

• Meervoudige waardecreatie: door middel van een trapsgewijs proces (cascadering) werd gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van het regeneratieve katoen door het gebruik van niet GMO zaden, natuurlijke meststoffen en bestrijdingsmiddelen;

• Gelijkheid in de keten: door het betrekken van de boeren en hen een eerlijke prijs garanderen, hen inbreng te geven en eerlijke prijzen te laten betalen voor het geproduceerde katoen;

• Circulaire economie: het inzamelen en recyclen van de kleding na gebruik door middel van een inlever- en beloningssysteem, en het verwerken van het textielafval tot nieuwe grondstoffen, zoals garens, vilt of worteldoek;

• Biodiversiteit: het terugbrengen van het textielafval naar de bodem, waar het dient als compost voor de katoenplanten of andere gewassen, waarmee de cirkel wordt gesloten.

Het project is belangrijk omdat het in eerste instantie gaat om de (her)waardering van de katoen. Sanne van den Dungen van Raddis Cotton, bedenker samen met Aneel Kumar Ambavaram en initiatiefnemer van het CCC-project, legt uit: “Het startpunt van de Circular Cotton Cascade is regeneratieve katoen, geteeld in India door kleinschalige inheemse boerengezinnen met een focus op women empowerment. Katoen als de oplossing in plaats van het probleem. Vervolgens beginnen we met het einde in gedachte: hoe kan de katoen, volgens de visie van Cradle to Cradle®, uiteindelijk weer terugkeren naar de biosfeer om daar tijdens afbraak nog een positieve impact te hebben op bodemvruchtbaarheid, water vasthoudend vermogen en onderdrukken van onkruid. Dit vormt het ultieme eisenpakket voor alle stappen daartussen en nodigt de ketenpartners uit tot nauwe samenwerking. Hoe kan de katoen meermaals gerecycled en steeds zo hoogwaardig mogelijk ingezet worden? Hoe kunnen gezamenlijke businessmodellen opgetekend worden (collaboratieve businessmodellen)? En hoe kunnen we de katoen door de keten heen volgen (digitale productpaspoorten)?”

Resultaten

Tijdens de Circular Cotton Cascade stond de vraag hoe katoen op een eerlijke en gezonde manier kan worden verbouwd, verwerkt en hergebruikt, centraal. In de eerste fase is vooral veel onderzoek gedaan naar de theorie van cascadering: het optimaal benutten van de grondstoffen in elke stap van de productie. Hiervoor is nauw samengewerkt met experts en zijn tests uitgevoerd met regeneratief katoen. In de tweede fase (hiervoor is Kia-CE subsidie aangevraagd – en ontvangen) wordt de theorie in de praktijk gebracht en wordt voortgebouwd op de sterke verbinding die nu is gecreëerd tussen alle partners uit de keten.

Alle bevindingen zijn gebundeld in een digitaal interactief boek dat je op de website van de katoencascade kunt vinden.

Hoe nu verder

Het project is afgerond in december 2023, maar de samenwerking tussen de partners gaat door. Er is een Kia-CE als vervolgsubsidie aangevraagd om een tweede fase van dit project mogelijk te maken, waarbij wordt overgegaan op actie om de circulaire katoenketen mogelijk te maken. Hierbij zal ook worden gewerkt aan het versterken van de marktvraag naar circulaire katoenproducten, door middel van communicatie, transparantie, materialen paspoorten, herdesign en beleidsbeïnvloeding.